या लेखात आपण ‘संस्कृती’ म्हणजे नेमके काय, तिचे प्रकार, भारतीय संस्कृतीची वैशिष्ट्ये, ‘धर्म आणि संस्कृती एक कसे ?’, पाश्चात्त्य आणि भारतीय संस्कृतीमधील भेद इत्यादी वैशिष्ट्यपूर्ण सूत्रे समजून घेऊ.

पाश्चात्त्य राष्ट्रांत मार्गदर्शनासाठी संत वा उन्नत नाहीत. त्यामुळे बहुतेकांना धर्म-अध्यात्म यांची फारशी ओळख नाही. भारत मात्र संतांची भूमी म्हणून ओळखला जातो आणि म्हणून तो जगाचा ‘आध्यात्मिक गुरु’ आहे. या लेखात आपण भारताचे अद्वितीय महत्त्व जाणून घेणार आहोत. यांतून भारतीय असल्याचा आणि प्रामुख्याने हिंदु धर्मात आपला जन्म झाल्याचा अभिमान आपल्याला निश्चितच वाटेल !

‘हिंदु धर्म हा आदी-अनंत आहे’ हे आता विज्ञानही मान्य करत आहे. आज दिसत असलेले धर्माचे विदारक स्वरूप हे धर्माचरणात झालेल्या पालटामुळे आहे. धर्मसिद्धांत तेच आहेत. या लेखात आपण धर्माचरणाचे पालटणारे रूप तसेच धर्माचे भविष्य यांविषयी वैशिष्ट्यपूर्ण माहिती जाणून घेऊ.

या लेखातून आपण धर्माचरणाचे अनन्यसाधारण महत्त्व जाणून घेऊ, तसेच धर्माचरण न केल्यास होणारे परिणाम, धर्माचरण करणे हे कोणत्या घटकांवर अवलंबून आहे, खरे धर्माचरण कोणते, इत्यादींविषयीही पाहू.

श्रौत, स्मार्त आणि शिष्ट यांचा धर्म आणि धर्माचे ईतर उर्वरित प्रकार या लेखात पाहू.

प्रस्तूूत लेखात आपण धर्माचे विविध प्रकार पहाणार आहोत. अन्य कोणत्याच पंथाने केला नसेल, असा प्रत्येक गोष्टीचा खोलवर विचार हिंदु धर्माने कसा केला आहे, हे यांतून लक्षात येईल.

प्रस्तूत लेखात आपण धर्माची चार लक्षणे आणि ४ प्रमाणे कोणती, हे पहाणार आहोत.