भाविकांना संतांमधील सात्त्विक स्पंदनांचा लाभ व्हावा, यासाठी संतांशी संबंधित वस्तू जतन करून ठेवण्याची हिंदूंची प्राचीन परंपरा आहे. सोळाव्या शतकात राजस्थानमध्ये संत मीराबाई या थोर श्रीकृष्णभक्त होऊन गेल्या. राजस्थानातील मेडता येथे त्यांचा कक्ष, त्यांचे हस्तलिखित असलेला गवाक्ष (खिडकी) आणि त्या ज्या मूर्तीसमोर बसून भजने म्हणत, ती श्री चतुर्भुजनाथाची मूर्ती आहे. या तीनही वास्तू ४०० वर्षांहूनही अधिक पुरातन आहेत. त्यांमधील स्पंदनांचा वैज्ञानिकदृष्ट्या अभ्यास करण्यासाठी यू.टी.एस्. (युनीव्हर्सल थर्मो स्कॅनर) या उपकरणाच्या साहाय्याने चाचणी घेण्यात आली. या चाचणीची निरीक्षणे आणि त्यांचे विवरण पुढे दिले आहे.
१. वैज्ञानिक चाचणी करण्याचा उद्देश
एखाद्या घटकात (वस्तू, वास्तू, प्राणी आणि व्यक्ती यांत) किती टक्के सकारात्मक स्पंदने आहेत, तो घटक सात्त्विक आहे कि नाही किंवा तो घटक आध्यात्मिकदृष्ट्या लाभदायक आहे कि नाही, हे सांगण्यासाठी सूक्ष्मातील कळणे आवश्यक असते. संत सूक्ष्मातील जाणू शकत असल्याने ते प्रत्येक घटकातील स्पंदनांचे अचूक निदान करू शकतात. भाविक आणि साधक संतांनी सांगितलेले शब्द प्रमाण मानून त्यावर श्रद्धा ठेवतात; परंतु बुद्धीप्रामाण्यवाद्यांना मात्र शब्दप्रमाण नाही, तर प्रत्यक्ष प्रमाण हवे असते. त्यांना प्रत्येक गोष्ट वैज्ञानिक चाचणीद्वारे, म्हणजेच यंत्राने सिद्ध करून दाखवली असेल, तरच ती खरी वाटते.
२. चाचणीचे स्वरूप
या चाचणीत थोर संत मीराबाई यांचा कक्ष, त्यांचे हस्तलिखित असलेला गवाक्ष (खिडकी) आणि संत मीराबाई ज्या मूर्तीसमोर बसून भजने म्हणत, ती श्री चतुर्भुजनाथाची मूर्ती यांचे यू.टी.एस्. उपकरणाद्वारे परीक्षण करण्यात आले.
या तीनही परीक्षणांचा तुलनात्मक अभ्यास करण्यात आला.
३. वैज्ञानिक चाचणीतील घटकांविषयी माहिती
३ अ. संत मीराबाईंचा कक्ष (खोली)
राजस्थानातील मेडता येथे संत मीराबाई यांचे स्मारक आहे. पूर्वी येथे महाल होता. या महालात मीराबाईंचा छोटा कक्ष (खोली) आहे. या कक्षात बसून त्यांनी अनेक भजने लिहिली आहेत.
३ आ. संत मीराबाईंचे हस्तलिखित असलेले गवाक्ष (खिडकी)
हे गवाक्ष (खिडकी) संत मीराबाई स्मारकातील त्यांच्या कक्षाच्या समोर आहे. एक व्यक्ती सहज बसू शकेल, एवढ्या रूंदीच्या या गवाक्षाच्या आतील चुन्याच्या भिंतीवर संत मीराबाई यांच्या हस्तलिखितातील ३ – ४ ओळी आहेत.
३ इ. श्री चतुर्भुजनाथाची मूर्ती
राजस्थानातील मेडता येथे श्री चतुर्भुजनाथ आणि मीराबाई मंदिर आहे. त्यात श्री चतुर्भुजनाथाची, म्हणजेच श्री विष्णूची पुरातन दगडी मूर्ती आहे. ही मूर्ती रत्नजडित आहे. या मूर्तीसमोर संत मीराबाई भजने गात असत. या मूर्तीमधून देव स्वतः संत मीराबाईंच्या हाताने खीर-दुधाचा नैवेद्य ग्रहण करत असे, अशी आख्यायिका प्रसिद्ध आहे.
४. यू.टी.एस्. (युनीव्हर्सल थर्मो स्कॅनर) उपकरणाद्वारे प्रभावळ मोजणे
४ अ. यू.टी.एस् उपकरणाची ओळख
या उपकरणाला ऑरा स्कॅनर असेही म्हणतात. या उपकरणाद्वारे घटकाची (वस्तू, वास्तू, प्राणी आणि व्यक्ती यांची) ऊर्जा आणि त्याची प्रभावळ मोजता येते. हे उपकरण भाग्यनगर, तेलंगणा येथील भूतपूर्व परमाणू वैज्ञानिक डॉ. मन्नम मूर्ती यांनी वर्ष २००३ मध्ये विकसित केले. वास्तू, वैद्यकशास्त्र, पशूवैद्यक शास्त्र, तसेच वैदिक शास्त्र यांमध्ये येणार्‍या अडचणींचे निदान करण्यासाठी या उपकरणाचा वापर करता येतोे, असे ते सांगतात.
४ आ. उपकरणाद्वारे करावयाच्या चाचणीतील घटक आणि त्यांचे विवरण
४ आ १. नकारात्मक ऊर्जा
ही ऊर्जा हानीकारक असते. याअंतर्गत पुढील २ प्रकार येतात.
अ. अवरक्त ऊर्जा (इन्फ्रारेड)
यात घटकापासून प्रक्षेपित होणारी इन्फ्रारेड ऊर्जा मोजतात.
आ. जंबुपार ऊर्जा (अल्ट्राव्हायोलेट)
यात घटकापासून प्रक्षेपित होणारी अल्ट्राव्हायोलेट ऊर्जा मोजतात.
४ आ २. सकारात्मक ऊर्जा
ही ऊर्जा लाभदायी असून ती मोजण्यासाठी स्कॅनरमध्ये सकारात्मक ऊर्जा दर्शवणारा +Ve हा नमुना ठेवतात.
४ आ ३. यू.टी.एस् उपकरणाद्वारे घटकाची प्रभावळ मोजणे
प्रभावळ मोजण्यासाठी त्या घटकाची सर्वाधिक स्पंदने असणारा नमुना (सॅम्पल) वापरतात, उदा. व्यक्तीच्या संदर्भात तिची लाळ किंवा तिचे छायाचित्र, वस्तूच्या संदर्भात त्याचे छायाचित्र, वनस्पतीच्या संदर्भात तिचे पान, प्राण्याच्या संदर्भात त्याचे केस, वास्तूच्या संदर्भात तेथील माती किंवा धूळ आणि देवतेच्या मूर्तीच्या संदर्भात मूर्तीला लावलेले चंदन, गंध, शेंदूर आदी.
४ इ. यू.टी.एस् उपकरणाद्वारे करायच्या परीक्षणाची पद्धत
चाचणीत वस्तूतील अनुक्रमे इन्फ्रारेड ऊर्जा, अल्ट्राव्हायोलेट ऊर्जा आणि सकारात्मक ऊर्जा मोजतात. त्या मोजण्यासाठी लागणारे नमुने (सॅम्पल्स) यू.टी.एस् या स्कॅनरसमवेत दिलेले असतात. वरील तीन परीक्षणांनंतर शेवटी वस्तूची प्रभावळ मोजतात आणि त्यासाठी सूत्र ४ आ ३ मध्ये दिल्याप्रमाणे नमुने वापरतात.
वस्तूतील किंवा वास्तूतील इन्फ्रारेड ऊर्जा मोजण्यासाठी यू.टी.एस् या स्कॅनरमध्ये प्रथम इन्फ्रारेड ऊर्जा मोजण्यासाठी लागणारा नमुना ठेवतात. त्यानंतर परीक्षण करणारी व्यक्ती स्कॅनर विशिष्ट पद्धतीने हातात घेऊन ज्या वस्तूचे परीक्षण करायचे आहे, त्या वस्तूच्या समोर साधारण एक फुटावर उभी रहाते. त्या वेळी स्कॅनरच्या दोन भुजांमध्ये होणारा कोन त्या वस्तूतील इन्फ्रारेड ऊर्जेचे प्रमाण दर्शवतो, उदा. स्कॅनरच्या भुजा १८० अंशाच्या कोनात उघडल्यास त्या वस्तूत इन्फ्रारेड ऊर्जा पूर्णपणे आहे आणि स्कॅनरच्या भुजा मुळीच न उघडल्यास (म्हणजेच ० अंशाचा कोन) त्या वस्तूत इन्फ्रारेड ऊर्जा मुळीच नाही, हे कळते. स्कॅनरच्या भुजा १८० अंशाच्या कोनात उघडल्यास भुजांनी केलेला हा कोन त्या वस्तूपासून किती दूरपर्यंत टिकून रहातो ?, हे मोजतात. मोजलेले हे अंतर, म्हणजेच त्या वस्तूतील इन्फ्रारेड ऊर्जेची प्रभावळ होय. स्कॅनरच्या भुजा १८० अंशापेक्षा अल्प अंशाच्या कोनात उघडल्यास त्याचा अर्थ त्या वस्तूभोवती इन्फ्रारेड ऊर्जेची प्रभावळ नाही, असा होतो. अशाच प्रकारे अनुक्रमे अल्ट्राव्हायोलेट ऊर्जा, सकारात्मक ऊर्जा आणि त्या वस्तूतील विशिष्ट स्पंदनांची प्रभावळ मोजतात.
५. चाचणीमध्ये सारखेपणा येण्यासाठी घेतलेली दक्षता
अ. उपकरण हाताळणारी व्यक्ती आध्यात्मिक त्रास (नकारात्मक स्पंदने) नसलेली होती.
आ. उपकरण हाताळणार्‍या व्यक्तीने परिधान केलेल्या वस्त्रांच्या रंगाचा परिणाम चाचणीवर होऊ नये, यासाठी त्या व्यक्तीने पांढरी वस्त्रे परिधान केली होती.
६. यू.टी.एस्. (युनीव्हर्सल थर्मो स्कॅनर) उपकरणाद्वारे
१४.९.२०१४ या दिवशी केलेली निरीक्षणे, त्यांचे विवेचन आणि निष्कर्ष
टीप : स्कॅनर १८० अंशाच्या कोनात उघडल्यासच त्या घटकाची प्रभावळ मोजता येते. त्यापेक्षा अल्प अंशाच्या कोनात स्कॅनर उघडला, तर त्याचा अर्थ त्या घटकाभोवती प्रभावळ नाही, असा होतो.
६ अ. सारणीतील नकारात्मक ऊर्जेसंदर्भातील निरीक्षणांचे विवेचन
६ अ १. नकारात्मक ऊर्जा न आढळणे
सर्वसाधारण वास्तू किंवा वस्तू यांच्यामध्ये नकारात्मक ऊर्जा असू शकते; पण चाचणीतील मूर्ती, कक्ष आणि गवाक्ष (खिडकी) या तीनही ठिकाणी नकारात्मक ऊर्जा मुळीच आढळली नाही.
६ आ. सारणीतील सकारात्मक ऊर्जेच्या संदर्भातील निरीक्षणांचे विवेचन
६ आ १. सकारात्मक ऊर्जा आढळणे
सर्वच वास्तू किंवा वस्तू यांमध्ये सकारात्मक ऊर्जा असतेच, असे नाही; पण चाचणीतील या तीनही ठिकाणी थोड्या प्रमाणात सकारात्मक ऊर्जा आढळली. श्री चतुर्भुजनाथ मंदिरातील मूर्तीमध्ये इतर दोन ठिकाणांच्या तुलनेत सकारात्मक ऊर्जा अधिक आढळली. मंदिरात नियमित होणार्‍या पूजनामुळे तेथे पावित्र्य अधिक प्रमाणात टिकून राहिल्याचा तो परिणाम आहे.
६ इ. सारणीतील वस्तूच्या प्रभावळीच्या संदर्भातील निरीक्षणांचे विवेचन
६ इ १. संत मीराबाईंचा कक्ष आणि संत मीराबाईंचे हस्तलिखित असलेला गवाक्ष यांची प्रभावळ अधिक असणे; पण श्री चतुर्भुजनाथाच्या मूर्तीची प्रभावळ त्याहीपेक्षा अधिक असणे
सामान्य व्यक्तीची प्रभावळ साधारण १ मीटर असते. संत मीराबाईंच्या कक्षाची प्रभावळ ५.२७ मीटर, तर त्यांचे हस्तलिखित असलेल्या गवाक्षाची प्रभावळ ३.३२ मीटर, म्हणजे सामान्य व्यक्तीच्या प्रभावळीच्या तुलनेत पुष्कळ अधिक आहे. मीराबाईंसारख्या उच्च आध्यात्मिक स्तर असलेल्या संतांच्या वास्तव्याचा हा परिणाम आहे.
श्री चतुर्भुजनाथाच्या मूर्तीची प्रभावळ सर्वाधिक म्हणजे २१.५८ मीटर आहे. याचे कारण म्हणजे, भाविकांनी नियमित उपासनेद्वारे श्री चतुर्भुजनाथाच्या मंदिरातील पावित्र्य टिकवून ठेवले आहे, तसेच श्री चतुर्भुजनाथाची मूर्ती रत्नजडित असल्याने तिच्यातून मोठ्या प्रमाणात वातावरणातील चैतन्याचे ग्रहण आणि प्रक्षेपण होते.
संतांच्या वास्तव्याची आणि उपासनेची ठिकाणे अनेक वर्षे उलटून गेल्यानंतरही आध्यात्मिकदृष्ट्या लाभदायक असतात, हे या वैज्ञानिक चाचणीतून लक्षात येते.
– श्री. रूपेश लक्ष्मण रेडकर, महर्षि अध्यात्म विश्‍वविद्यालय (६.९.२०१६)
ई-मेल : [email protected]
