अद्वितीय सूक्ष्म ज्ञान
मानवाला सूक्ष्म ज्ञानासंबंधीच्या पैलूंची दृश्यस्वरूपात ओळख करून देणारे एकमेव सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. आठवले !
‘अध्यात्म हे खरे पहाता सूक्ष्मातील म्हणजे, स्थूल पंचज्ञानेंद्रिये (डोळे, कान, नाक, जीभ आणि त्वचा), मन आणि बुद्धी यांच्या पलीकडील शास्त्र आहे. सर्वसामान्य व्यक्तीची सूक्ष्मातील कळण्याची क्षमता नसल्याने तिला अध्यात्मातील सूक्ष्म-जगतासंबंधी काहीच ठाऊक नसते. सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. आठवले यांनी या सूक्ष्म जगताचे ज्ञान प्रथम स्वतः अनुभवले आणि मग इतर साधकांनाही ते शिकवले. सूक्ष्मासंबंधीच्या विविध पैलूंची ओळख करून घेऊया.
सूक्ष्म ज्ञान म्हणजे काय?
सूक्ष्म ज्ञान म्हणजे स्थूल पंचज्ञानेंद्रिये (डोळे, कान, नाक, जीभ आणि त्वचा), मन आणि बुद्धी यांच्यापलीकडील ज्ञान. एखाद्या व्यक्ती, वस्तू किंवा घटनेच्या स्पंदनांचा अनुभव घेणे म्हणजे सूक्ष्म ज्ञान. हे ज्ञान पंचज्ञानेंद्रिये न वापरता प्राप्त केले जाते. मनाचे संस्कार, पूर्वग्रह किंवा आवड-नावड बाजूला ठेवून ‘रिक्त मनाने’ म्हणजे निर्विचार स्थितीने जे अनुभवले जाते, ते सूक्ष्म ज्ञान असते.
सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. जयंत आठवले यांना हे सूक्ष्म ज्ञान कसे प्राप्त झाले?
सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. जयंत आठवले सूक्ष्मातील असंख्य प्रयोग आणि अभ्यास करून सूक्ष्मातील कळण्याचे तंत्र विकसित केले अन् पुढे ते साधकांनाही शिकवले. यामुळे आज सनातनच्या अनेक साधकांना सूक्ष्मातील अचूक जाणता येते आणि काही साधकांना अद्वितीय असे ईश्वरी ज्ञान सूक्ष्मातून ग्रहण करता येते.
पुढे याच ज्ञानाचे त्यांनी विवेचन केले आणि शेकडो ग्रंथांच्या माध्यमातून ते लोकांपर्यंत पोहोचवले.
इतर साधकांना हे सूक्ष्म ज्ञान कसे शिकवले?
सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. जयंत आठवले यांनी साधकांना सूक्ष्म जगताचा अभ्यास करण्यासाठी मार्गदर्शन केले. सूक्ष्म परीक्षण करतांना लक्षात ठेवायची महत्त्वाची गोष्ट, म्हणजे तेव्हा आपले मन निर्विचार हवे. त्यानंतरच त्या व्यक्तीची स्पंदने आपल्याला अचूक कळतात. मन निर्विचार असले की, आपल्या मनात त्या व्यक्तीविषयीच्या पूर्वानुभवामुळे तिच्याविषयी चांगले किंवा वाईट विचार येत नाहीत आणि त्यामुळे आपले सूक्ष्म परीक्षण बरोबर येते. तसेच मन निर्विचार ठेवल्यास एखादी कनिष्ठ किंवा अनिष्ट शक्ती आपल्याला उत्तर देत नाही, तर ईश्वराकडून उत्तर मिळते, म्हणजे ते विश्वमन आणि विश्वबुद्धी यांकडून आलेले असते.’ (१.८.२०११). साधना करून मनाचे संस्कार कमी केल्यास हे ज्ञान अधिक अचूकपणे प्राप्त होते. डोळे बंद करून, नामजपाने मन निर्विचार ठेवल्यास सूक्ष्म परीक्षण करता येते.
सूक्ष्म ज्ञानाची वैशिष्ट्ये
एखाद्या विषयाला जाणण्यासाठी निवळ त्याच्या स्थूलरूपाची ओळख करून घेतली, तर ती अपूर्ण असते. विषयाचे पूर्ण आकलन होण्यासाठी त्याच्यातील सूक्ष्म-पैलूंचे ज्ञान हवे. मनुष्याचे डोळे, मन आणि बुद्धी यांनी एखाद्या विषयातील स्थुलातील भाग कळतो, तर साधनेने सक्षम झालेले सूक्ष्म मन आणि सूक्ष्म बुद्धी यांना त्यातील सूक्ष्मातील भाग कळू शकतो. हे ज्ञान कोणत्याही व्यक्तीच्या रूपरंगाच्या पलीकडे जाऊन तिच्या अंतरात्म्याच्या स्थितीची माहिती देते.
सूक्ष्म ज्ञान प्राप्तीसाठी साधना आवश्यक
सूक्ष्म ज्ञान हे केवळ वाचन किंवा ऐकण्याने मिळत नाही. त्यासाठी साधना आवश्यक आहे. नामजप, सत्संग, सेवा, स्वभावदोष निर्मूलन, भावजागृती यांमुळे मन शुद्ध होते आणि सूक्ष्म ज्ञान प्राप्त करण्याची पात्रता निर्माण होते. सच्चिदानंद परब्रम्ह डॉ. आठवले यांनी दाखवलेली ही वाट प्रत्येकासाठी खुली आहे. ज्यांना सत्य शोधायचे आहे, ईश्वराला अनुभवायचे आहे, त्यांनी ही वाट अवश्य चालायला सुरुवात करावी.
सूक्ष्मातील उत्तरे प्राप्त करण्यासाठी आवश्यक असणारे घटक
अ. व्यक्तीची आध्यात्मिक पातळी
आ. सूक्ष्मातील स्पंदने ग्रहण करण्याची पंच सूक्ष्मज्ञानेंद्रियांची क्षमता
इ. सूक्ष्मातील स्पंदनांचे विश्‍लेषण करून त्यामागे असणार्‍या कार्यकारणभावाविषयी ज्ञान प्राप्त करण्यासाठी बुद्धीची सात्त्विकता
स्थूलरूप जाणणे आणि सूक्ष्म-पैलू जाणणे यातील अंतर !
सूक्ष्मातील जाणण्याचा अभ्यास कसा करावा ?
आपल्या मनामध्ये (अंतर्मनात) वासना केंद्र, आवड-नावड केंद्र, स्वभाव केंद्र इत्यादी संस्कार केंद्रे असतात. त्या केंद्रांमधून आपल्या मनामध्ये विचारतरंग उमटत असतात. जेव्हा आपण एखादी वस्तू बघतो, तेव्हाही आपल्या मनामध्ये आपल्या संस्कार केंद्रांनुरूप विचारतरंग मनात उमटतात, उदा. ती वस्तू आपल्याला आवडणारी असेल, तर ती आपल्याला चांगली असल्याचे वाटते. एखाद्या वस्तूविषयी आपल्या मनामध्ये पूर्वग्रह असतात. ती वस्तू बघितल्यावर त्या अनुरूपही आपल्या मनामध्ये विचार येतात. त्यामुळे एखाद्या वस्तूचे सूक्ष्मातील परीक्षण करायचे असेल, तर आपल्याला आपल्या मनात येणार्‍या या विचारांना बाजूला सारून निरपेक्षपणे किंवा साक्षीभावाने त्या वस्तूकडे बघावे लागते. यासाठी आपल्या मनातील संस्कार केंद्रांना पडद्याआड ठेवावे लागते. त्यांचा हस्तक्षेप होऊन चालत नाही. असे करणे म्हणजे मनाच्या पलीकडील जाणणे. यासाठी आपल्याला डोळे बंद करून आपले मन एकाग्र करावे लागते; कारण समोरच्या दृश्यामुळेही मनात विचार येतात. एखाद्याने ५ मिनिटे नामजप केल्यावर त्याचे मन रिक्त होते. तो त्या वस्तूशी एकरूप होऊ शकतो आणि मग त्याला मनाद्वारे त्या वस्तूची सूक्ष्मातील स्पंदने जाणता येतात.
